Οι μυστηριακές υπόγειες σπηλιές του «Hell-Fire Club», (High Wycombe, Αγγλία)

Είναι άγνωστο το πότε ακριβώς ιδρύθηκε η μυστική λέσχη, που πλέον είναι διαβόητη ως «Hell-Fire Club» (λέσχη της «φωτιάς της κολάσεως»), αν και είναι σίγουρο ότι έδρασε από το 1750 ως το 1762. Τα μέλη της αποκαλούνταν Medmenham Franciscans· άλλωστε αυτή ήταν και η αρχική ονομασία της εταιρείας, διότι συγκεντρώνονταν στο αβαείο του Medmenham στο Buckinghamshire και αργότερα στις σπηλιές του High Wycombe, που θα γνωρίσουμε στη συνέχεια.

Απεικόνιση του Sir Francis Dashwood 

Οι νεαρής ηλικίας συμμετέχοντες στη λέσχη ήταν σημαντικά δημόσια πρόσωπα, αφού προέρχονταν από υψηλές κοινωνικές τάξεις και εύπορες οικογένειες. Λέγεται ότι τα υψηλόβαθμα μέλη της αδελφότητας των Φραγκισκανών ήταν δώδεκα και επιδίδονταν σε σατανικές τελετές, όπως και διάφορες άλλες αισχρές και βλάσφημες δραστηριότητες. Η αιτιοκρατική μερίδα των ιστορικών υποστηρίζει ότι στους κόλπους της αδελφότητας, οι αργόσχολοι ή απογοητευμένοι διανοούμενοι Άγγλοι ευγενείς, έβρισκαν μια διέξοδο από την ανία της καθημερινότητας. Όμως παρόλη την άφθονη οινοποσία και την παρουσία εκδιδόμενων γυναικών, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πόσο σοβαρές υπήρξαν οι συνάξεις των μελών του Hell-Fire Club στις οποίες απεύθυναν λατρεία σε θεούς, όπως τον Βάκχο, την Αφροδίτη και πιθανώς τον Διάβολο.

Η επιβλητική είσοδος

Η κεντρική στοά

Σκαλισμένα μυστηριακά πρόσωπα

Ο Sir Francis Dashwood, ένας ευγενής με ιδιόμορφη συμπεριφορά, ήταν ο ηγούμενος της ομάδας. Επιχείρησε να δώσει νέα ώθηση στην λειτουργία της αδελφότητας, όταν δημιούργησε για αυτό τον σκοπό ένα σύμπλεγμα σπηλιών κάτω από το λόφο του Wycombe, στην κορυφή του οποίου έχτισε μια εκκλησία αφιερωμένη στον Saint Lawrence. Κατά τη διάρκεια της διακόσμησης και επίπλωσης του «μοναστηριού», η οποία περιελάμβανε πορνογραφικούς πίνακες και παρωδίες της τυπικής εκκλησιαστικής επίπλωσης, λήφθηκαν πολλές προφυλάξεις. Δεν απασχολήθηκε κανένας ντόπιος εργάτης, ενώ όλοι ορκίστηκαν πως δεν θα αποκαλύψουν τίποτα για τα στολίδια του ναού. Βέβαια, παρόλα τα μέτρα και τον αποκλεισμό στους μη μυημένους, τελικά διέρρευσαν αρκετές λεπτομέρειες στο κοινό. ⁽¹⁾

Σήμερα πια οι σπηλιές αποτελούν μια ξεχωριστή τουριστική ατραξιόν· αυτός άλλωστε ήταν ο λόγος που στεκόμουν στην είσοδό τους, ένα πρωινό του 2010. Η επιβλητική είσοδος που σχεδιάστηκε ως πρόσοψη γοτθικής εκκλησίας, είχε καταφέρει να με υποβάλλει πριν καν διαβώ το κατώφλι των υπόγειων περασμάτων, που διανοίχτηκαν το 1748 ως το 1752. Μια κεντρική στοά με οδήγησε σε μια απίστευτα ατμοσφαιρική έκταση 500 τετραγωνικών μέτρων, που σκάφτηκε με χειρονακτικά μέσα πάνω στην μαλακή κιμωλία και πυριτόλιθο. Στο εσωτερικό, οι εκπλήξεις δεν έλειψαν. Οι διαδοχικές σπηλαιώδεις κοιλότητες που συναντούσα είχαν πάρει τα ονόματά τους από τα μέλη του θρυλικού Hell-Fire Club. Τα τεθλασμένα στενά τούνελ οδηγούσαν σε μια τεράστια αίθουσα σε σχήμα καμπάνας, την αποκαλούμενη Banqueting Hall (αίθουσα των δεξιώσεων). Περιμετρικά αυτής, μέσα σε ειδικά διαμορφωμένες εσοχές-βιτρίνες εκτίθονταν αγάλματα από παλιές λησμονημένες θεότητες. Το ταξίδι κάτω από το έδαφος συνέχιζε, πάντοτε με άφθονους απόκρυφους συμβολισμούς. Η περιπλάνησή μου έπρεπε να διασχίσει ένα υπόγειο ποτάμι, τη Στύγα της ελληνικής μυθολογίας· ένα ποτάμι που διαχώριζε τον κόσμο των θνητών από το βασίλειο του Άδη. Η κορύφωση της μυστικιστικής διαδρομής μου δεν ήταν άλλη από τον «εσώτερο ναό» (Inner Temple), το άδυτο της παλιάς αδελφότητας. Μια θεωρία του συγγραφέα Daniel Mannix λέει ότι ο Dashwood σχεδίασε τις σπηλιές με βάση σεξουαλικούς συμβολισμούς. ⁽²⁾  

Ο εσώτερος ναός, όπου υπάρχει αναπαράσταση μιας 
συγκέντρωσης του Hell-Fire Club

Αν λάβουμε υπ’ όψη την προϊστορία των σπηλιών και το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μια χώρα με τεράστια παράδοση στον αποκρυφισμό, θα αποτελούσε έκπληξη αν δεν κυκλοφορούσαν ιστορίες για εμφανίσεις παράξενων οπτασιών στο χώρο. Πολλοί επισκέπτες έχουν αναφέρει το φάντασμα ενός άντρα με ρούχα παλιάς εποχής, να περιπλανιέται στους υπόγειους διαδρόμους. Πιστεύεται ότι είναι ο Paul Whitehead, ένας στενός φίλος του Dashwood και μέλος της αδελφότητας. Επίσης λέγεται πως ένα φασματικό κορίτσι, που αποκαλείται «λευκή κυρία» λόγω του ότι φοράει ένα νυφικό φόρεμα, περιφέρεται άσκοπα στις στοές. Θεωρείται ότι είναι το στοίχειωμα ενός 16χρονου κοριτσιού που έχασε εκεί τη ζωή του αρχές του 19^ου αιώνα.

Με φαντάσματα ή χωρίς, οι σπηλιές του «Hell-Fire Club», μόλις μια ώρα έξω από το Λονδίνο, αποτελούν έναν εξαιρετικό -όσο και αιρετικό!- προορισμό για τους λάτρεις του «εναλλακτικού» τουρισμού, που σας προτείνω ανεπιφύλακτα!

Βαγγέλης Ζήσης

Σημειώσεις:

⁽¹⁾ Rhodes Henry, «The Satanic Mass», σελ. 139-155, Citadel Press, 1974 (1954), Webb James, «Medmenham Monks», στο «Man, Myth and Magic. An Illustrated Encyclopedia of the Supernatural», τόμος 13^ος, σελ. 1794-1795, BPC Publishing (1970).

⁽²⁾ Daniel Mannix, «The Hell Fire Club», Ballantine (1959).

Η πηγή του Δράκου, (Μαραθώνας, Αττική)

Η περιοχή της πεδιάδας του Μαραθώνα, είναι γνωστή σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπήρξε θέατρο σπουδαίων ιστορικών γεγονότων και τόπος που «έδωσε» άφθονα αρχαιολογικά ευρήματα. Κατά τους αρχαίους και νεώτερους συγγραφείς, ο όρμος και οι οροσειρές που τον περιζώνουν, εκτός από την σημαίνοντα αρχαιολογική τους αξία, υπήρξαν τόπος δράσης μυστηριακών δυνάμεων. Πολλά έχουν ειπωθεί για τις αλύτρωτες ψυχές που έχουν στοιχειώσει το πεδίο της αρχαίας μάχης· εμείς όμως θα ανηφορήσουμε στην ανατολική εσχατιά του κάμπου, εκεί όπου σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, η υπόγεια πηγή της Δρακονέρας εξουσιάζεται από το αυτόχθων στοιχειό της.

Κάθοδος στο βάραθρο της Δρακονέρας

Τον 19^ο αιώνα, ο πρώτος έφορος αρχαιοτήτων στην Ελλάδα, Ludwig Ross, εισήλθε σε αυτήν. Μαζί με την περιγραφή του για το βάραθρο, κατέγραψε και μια παράξενη πίστη του ντόπιου πληθυσμού: «Στο ανατολικό μέρος της λίμνης, πριν από το βουνό του Σχοινιά, είναι η Δρακονέρα, και το βουνό, βορειοανατολικά, πάνω από αυτό το βάλτο, οι ντόπιοι το λένε: της Δρακονέρας το βουνό. Σε αυτό το βουνό βρίσκεται, πάνω από το βάλτο, μια σπηλιά ή καλύτερα μια χαράδρα, στενή και σχεδόν τετράγωνη, περίπου οκτώ πόδια πλατειά, κατά μέσο όρο, και 30 πόδια βαθειά, με μερικούς σταλαχτίτες στα τοιχώματα και μια πηγή με δροσερό νερό. Ο οδηγός μας από το Κάτω Σούλι δεν ήθελε με κανένα τρόπο να κατέβει στη σπηλιά, χωρίς το τουφέκι του, παρ’ όλο που οι συνοδοί μου φοβόντουσαν πως μπορούσε να του πέσει και το βλήμα να φύγει ξαφνικά. Εδώ κατοικεί, έλεγε, ένα στοιχειό, μέσα στη σπηλιά και γι’ αυτό το λόγο, καλό θα ήταν να είμαστε εφοδιασμένοι με όπλα. Αν δεν μας συνόδευε, δεν θα αποτολμούσε να κατέβει κάτω. Δεν βρήκα στη στενή τρύπα ούτε ίχνος από αρχαιότητες, με εξαίρεση ότι, απάνω στην είσοδο, είδα μια τεχνητή σκάλα σκαλισμένη στους βράχους.»¹

Η αίθουσα, κάτω από το στόμιο

Παλιά σκαλισμένη κοιλότητα



Το μικρό άνοιγμα της σπηλιάς, αν και δυσεύρετο μέσα στη θαμνώδη πλαγιά, σώζεται ακόμη και σήμερα στα δυτικά του βουνού Δρακονέρα. Έχει διαστάσεις ένα επί ενάμιση μέτρο και οδηγεί κατευθείαν σε μια πτώση περίπου εφτά μέτρων. Μετά το βάραθρο διανοίγεται μια σχισμοειδής οριζόντια αίθουσα 21 μέτρων, η οποία καταλήγει εκατέρωθεν σε δύο στενά υποβρύχια τμήματα. Στα σημεία αυτά έχουν δημιουργηθεί τα πιο ενδιαφέροντα σταλαγμιτικά θέματα του σπηλαίου. Λίγα μέτρα περισσότερα προχώρησε ο σπηλαιολόγος Δημήτρης Αντωνόπουλος, όταν τον Μάρτιο του 2009 καταδύθηκε και διαπίστωσε το πέρας και των δύο τμημάτων. Όπως ανέφερε στο συγγραφέα, «η μια είσοδος ήταν πραγματικά στενή και τα καταδυτικά υλικά μετά βίας χώρεσαν, ενώ η ορατότητα ήταν πολύ περιορισμένη».

Το νότιο υποβρύχιο τμήμα του σπηλαίου

Ένας σύγχρονος κάτοικος του σπηλαίου,
ευτυχώς όχι ο... ακοίμητος δράκος του!

Έτσι τελικά, ο γράφων και οι υπόλοιποι σύγχρονοι σπηλαιολόγοι, όπως άλλωστε και ο Γερμανός Ross που αναζητούσε αρχαιότητες μέσα στο σπηλαιώδες άνοιγμα, δεν ήρθαν αντιμέτωποι με το στοιχειό του. Ο παλιός αυτός θρύλος, κάτω από τους όρους της μοντέρνας ρασιοναλιστικής σκέψης, δεν φαίνεται να περιέχει κάτι το ουσιώδες. Ίσως όμως το αληθινό του νόημα να βρίσκεται πίσω από τις εικόνες-αρχέτυπα που τον αποτελούν. Ο δράκος είναι ένα παγκόσμιο σύμβολο με πολυσχιδείς έννοιες και συνειρμούς. Θεωρείται ως μια από τις απεικονίσεις του πνεύματος της γης, αφέντης μιας εδαφικής περιοχής και φύλακας των θησαυρών της. Έτσι, εκτός από την υλική αξία του πόσιμου νερού για τους παλαιότερους προγόνους μας, ίσως ο δράκος του άντρου της Δρακονέρας να φύλασσε εξίσου την είσοδο προς πνευματικές έννοιες και εσωτερικές γνώσεις· γνώσεις που άλλωστε σχετίζονται και με το στοιχείο του υπόγειου νερού και θα πρέπει να αναγνωστούν με βάση την ευρύτερη μυστική γεωδαισία της περιοχής του Μαραθώνα, στην οποία θα επανέλθουμε. Κάτω από το πρίσμα αυτών, η επιμονή του οδηγού του αρχαιολόγου  Ross για την... ένοπλη κατάβαση στο βάραθρο, μάλλον κρίνεται ανούσια.

«Να έχετε τη σύνεση που έχουν τα φίδια και την ακεραιότητα που έχουν τα περιστέρια», (Κατά Ματθαίον 10:16).

Βαγγέλης Ζήσης

Σημείωσεις:

⁽¹⁾ Ross Ludwig, «Αναμνήσεις και Ανακοινώσεις από την Ελλάδα (1832-1833)», σελ. 197, εκδόσεις Τολίδη, 1976 (πρώτη έκδοση: 1863)